Emin
Yarımoğlu tarafından kaleme alınan ve Bozkurt Yayınları
tarafından yayınlanan “Korbaşı, Türkistan Milli İstiklal
Hareketi Liderlerinden Şir Muhammed Bek” adlı eseri
inceleyeceğim. Eser, yayınlanmadan evvel okumak ve eserde de
“Gözden Geçiren” olarak yer alan kişi olmak gibi bir şansa
sâhibim. Eser, Türkistan’ı merkeze alarak, genel bir Türk-Rus
ilişkileri ortaya koymaktadır. Rusların Türk yurtlarına karşı
yayılması, Türkistan’da yaptıkları, çatışmalar, direniş,
eserin genel yapısını ortaya koymaktadır.
Yazar
Emin Yarımoğlu, Adana vâliliğinde görev yapmasının avantajıyla
da, Türkistan Millî Mücâdelesi’nin kahramanlarının
torunlarıyla bire bir görüşme şansı elde etmiş ve çok değerli
bir sözlü târih çalışması da ortaya koymuştur. Yâni
okuyacağınız eser, hem belgelere dayalı bir yazılı târih
eseri, hem de olayların merkezinde yer alanlarının torunlarının
anlattığı bir sözlü târih eseridir.
Eserin
ilk bölümünde, Rusların büyümeye başlaması ve Türkistan’daki
faâliyetleri ele alınmıştır. Konu hakkında yüzeysel bilgi
edinmek isteyenler için önemli bir bilgi kaynağı olmuştur
diyebilirim.
İkinci
bölümde de, Ruslara karşı Fergana merkezli Türkistan Millî
Mücâdelesi anlatılmaktadır ki, bu eserin en önemli bölümünü
oluşturmaktadır. Bu kısımda korbaşılar ve Şir Muhammed Bek’e
dâir çok önemli bilgiler yer almaktadır. Ayrıca Enver Paşa’nın
Türkistan’a geldikten ve Türkistan Millî Mücâdelesi’ne
katıldıktan sonra yaptıklarına dâir de çok önemli bilgiler yer
almaktadır.
Üçüncü
bölümde ise Şir Muhammed Bek’in anayurdundan ayrılması ve
Türkiye’ye gelmesine kadar olan süreçle, Türkiye’de yaşayan
akrâbalarının anlatımına dayalı çok önemli bilgiler
verilmektedir.
Emin
Yarımoğlu, eserinin sonuna da Şir Muhammed Bek ve Türkistan Millî
Mücâdelesi’ne dâir çok önemli belgeler ve fotoğraflar ile
gazete haberlerine de yer vermiştir. Bu yönüyle de eşsiz bir
bilimsel kaynak meydâna getirilmiştir.
Eser,
dil konusunda da ağır bir akademik anlatım yerine akıcı bir
anlatıma sâhibdir. Bu da eserin okunmasını kolaylaştırmaktadır.
Türkistan’ın yakın târihi, Rus işgâli ve Türkistan Millî
Mücâdelesi’ne dâir bilgi edinmek isteyen herkesin mutlâka
edinmesi ve okuması gereken bir baş ucu eseridir.
Tavsîye
ederim, okuyunuz efendim.